در صنعت آهن ، ورق ها به دو روش نورد سرد یا نورد گرم تولید می شوند که در ساخت عمده ورق های فلزی از روش نورد گرم استفاده می گردد. از آنجا که این ورق ها در کوره ، با دمای بالا قرار می گیرند ، رنگ این محصول کمی تیره و مات می شود و به همین دلیل به آن ها ورق سیاه یا Hot Rolled Sheet می گویند. تولید این ورق کمتری نسبت به روش های دیگر دارد و همچنین حرارت کوره ، باعث تولید محصولی با کیفیت می شود؛ از این رو کاربرد این محصول در بسیاری حوزه ها دیده می شود.
انواع ورق سیاه
انواع ورق های سیاه ، به دو دسته معمولی و صنعتی ، تقسیم می شوند که ساخت و تولید هر کدام ، با کمک تکنولوژی های متفاوتی انجام می گیرد.
برای مثال ، ورق سیاه معمولی با استاندارد ST37 تولید می شود و بیشتر برای ساختن سوله ها و ساختمان سازی کاربرد دارد. از سوی دیگر کاربرد ورق سیاه صنعتی در صنایعی همچون سد سازی و پتروشیمی بیشتر است. از آنجا که این محصول ، کمی کربن در ساختار خود دارد ، به فولاد نرمه نیز شناخته می شود. این مقطع فولادی به دلیل نرمی انعطاف پذیری و شکل پذیری بالایی دارد.
استاندارد st52 ورق سیاه، در گروه ورق سیاه صنعتی قرار می گیرد. این محصول ، نسبت به ورق های روغنی ، ضخامت کمتری دارند و برای ساخت آن ها دمای تختال ها به ۱۲۸۰ درجه سانتی گراد می رسد. گرچه ورق سیاه st52 مشابه st37 از نوع کم کربن می باشد ، اما به دلیل حضوری عناصر آلیاژی ، هرچند ناچیز ، استحکام بالاتری دارد. این مسئله باعث کاهش انعطاف پذیری نیز می شود.
کاربرد وسیع ورق سیاه
همان طور که گفته شد این محصول به عنوان کالای اولیه برای تولید قطعات صنعتی ، ساختمانی و … استفاده می شود و با توجه به دو گرید معروف آن می توان گفت ورق سیاه و بررسی کیفی آن برای صنایع اهمیت زیادی دارد؛ صنایعی که از این محصول استفاده می کنند ، شامل موارد زیر است:
مصالح ساختمانی مانند آبگرمکن ، انواع پروفیل ها و تیرآهن ها
تجهیزات کشاورزی
در صنعت خودرو برای برای ساخت رینگ چرخ و قطعات دیگر
صنعت کشتی سازی برای مخازن آن
تانکر سازی و مخازن و لوله های نفتی
صنایع فلزی سنگین
گاردریل و تجهیزات ترافیکی
ورق پانچ تسمه
ضخامت
ضخامت این فولاد در ابعاد متفاوتی از 1/5 میلی متر تا 100 میلی متر در بازار موجود می باشد. علاوه بر استاندارد ها ، ضخامت ورق نیز بر قیمت و وزن آن تاثیر می گذارد. ابعاد ورق سیاه از عرض های آن می توان به 100 سانت و 125 سانت و 150 سانت و 200 سانت اشاره کرد کلیه این ابعاد از نظر طولی محدودیتی نداشته و متناسب با نیاز ها تولید می شود.
مراحل تولید
مراحل تولید ورق سیاه با انجام فرایند نورد گرم بر روی تختال انجام می شود. روش تولید این محصولات به این صورت است که تختال در ابتدا وارد کوره می شود تا به دمایی در حدود ۱۲۸۰ درجه سانتی گراد برسد. فولاد حرارت دیده برای انجام عملیات نورد از میان غلتک هایی عبور می کند که در خلاف جهت یکدیگر حرکت می کنند. به دلیل فشار وارده بر قطعه خواص فیزیکی و مکانیکی محصول خروجی بهبود خواهد یافت.
در مرحله بعد تختال تا حدود ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد گرم می شود. در ادامه تختال ها با آب پوسته زدایی می شوند و با عبور از قفسه هایی ضخامت تختال ها ۷۵ درصد کم می شود. حال بر روی این تختال ها عملیات نورد خشن انجام خواهد گرفت. حال ورق ها مجدد با آب پوسته زدایی می شوند و به مرحله نهایی ارسال می شوند. در مرحله نهایی ۵ تا ۷ قفسه به منظور نورد قرار گرفته است با عبور ورق از تمامی این قفس ها ضخامت تولید شده بار دیگر کاهش می یابد. بعد از خارج شدن ورق از مرحله نهایی، ورق ها روی میزهای خنک کننده قرار می گیرند ، با این کار دمای ورق های تولیدی کاهش خواهد یافت. به این ترتیب فرایند تولید به پایان رسیده است و ورق ها آماده بارگیری از کارخانه هستند.